Και ξαφνικά, ενώ όλα πήγαιναν καλά, ξεκίνησαν τα προβλήματα στύσης…
Πολλοί άνδρες, ανεξαρτήτου ηλικίας, αναφέρουν πως το πρόβλημα της στύσης ξεκίνησε εντελώς ξαφνικά. Ενώ ποτέ πριν δεν τους είχε απασχολήσει το θέμα, ήρθε η στιγμή που τα πράγματα άλλαξαν!
Γράφει η Εύη Κυράνα ψυχολόγος υγείας - σεξολόγος, επιστημονική συνεργάτης του Κέντρου Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
·Το πρόβλημα ξεκίνησε σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής με πολύ άγχος, π.χ. επαγγελματικό/ οικονομικό, σε εξεταστική περίοδο.
·Το πρόβλημα ξεκίνησε στην πρώτη επαφή με μια γυναίκα που ήταν ιδιαίτερα ελκυστική και ποθητή! Συνήθως αναφέρουν: ‘μπλόκαρα’.
·Το πρόβλημα ξεκίνησε μετά από ανησυχίες για την γενική υγεία. Συχνά άνδρες χάνουν την στύση σε μια περίοδο που τους απασχολούν άλλα θέματα υγείας. Για παράδειγμα κάποιος περί τα 45 έτη αρχίζει να ανησυχεί για καρδιαγγειακά προβλήματα και τότε διαπιστώνει απώλεια της στύσης.
-Από την πρώτη σεξουαλική επαφή και μετά η στύση δεν ήταν ικανοποιητική
Αρκετοί άνδρες αναφέρουν πως στην πρώτη τους επαφή η στύση δεν ήταν καλή και από τότε το πρόβλημα παραμένει. Περιγράφουν τον εαυτό τους σαν αρκετά ανασφαλή για την σεξουαλικότητά τους και δύσκολα προσεγγίζουν μια γυναίκα. Συνήθως έχουν λίγες σεξουαλικές εμπειρίες. Συχνά αναφέρουν πως όταν συνάψουν κάποια σχέση δύσκολα παίρνουν την απόφαση να χωρίσουν ακόμη και αν το επιθυμούν.
-Ενώ έχω στύση στα προκαταρκτικά, χάνεται ή χαλαρώνει στη πορεία.
Είναι αρκετά σύνηθες το να χάνεται η στύση σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή. Για παράδειγμα. Την στιγμή της διείσδυσης του πέους στον κόλπο. Λίγο μετά την διείσδυση στον κόλπο.Την στιγμή που επιχειρεί να φορέσει προφυλακτικό. Όταν η επαφή γίνεται με ένα συγκεκριμένο άτομο, ενώ με άλλα άτομα δεν υπάρχει πρόβλημα.
Τί μου συμβαίνει;
Σε κάθε άνδρα, κάποια στιγμή θα συμβεί. Και η εμπειρία είναι συνήθως επώδυνη, αφού σπάνια θα το προσπεράσει.
Οι άνδρες συνήθως περιγράφουν την πρώτη φορά που δεν μπόρεσαν να έχουν επαρκή στύση ή που έχασαν την στύση τους κατά την διάρκεια της ερωτικής πράξης ως μια ιδιαίτερα αμήχανη στιγμή που δεν φανταζόντουσαν ποτέ ότι μπορούσε να τους συμβεί. Τότε συνήθως ακολουθούν διάφορες σκέψεις: ‘έχω κάποιο σοβαρό πρόβλημα υγείας’, ‘γιατί σε μένα’, ‘έγινα ρεζίλι’, ‘από τώρα’; Οι σκέψεις αυτές δημιουργούν συναισθήματα ντροπής, ενοχών, θυμού, στενοχώριας.
Η δυσάρεστη αυτή εμπειρία καταγράφεται στη μνήμη του άνδρα και την επόμενη φορά που θα επιχειρήσει σεξουαλική επαφή, κάνει σκέψεις που του δημιουργούν την αίσθηση της απειλής και του φόβου. Οι σκέψεις αυτές συνήθως είναι: ‘θα έχω στύση’, μήπως γίνω πάλι ρεζίλι’, ‘αν δεν έχω στύση τότε μάλλον κάτι κακό μου συμβαίνει’. Οι σκέψεις αυτές σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να διεγείρουν έναν άνδρα, αλλά αντίθετα του δημιουργούν έντονο φόβο την στιγμή που πλησιάζει η σεξουαλική επαφή ή και κατά την διάρκεια της επαφής.
Όμως, το σώμα ΟΛΩΝ των ανδρών είναι κατασκευασμένο έτσι ώστε όταν ο νους δίνει σήμα ότι επέρχεται κίνδυνος ή απειλή, έρχεται ο φόβος και τότε το σώμα, σε βιολογικό επίπεδο, ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο. Συνήθως, η γνωστή αδρεναλίνη παράγεται σε μεγάλες ποσότητες και έχει ως αποτέλεσμα η καρδιά να λειτουργεί πιο γρήγορα, τα αγγεία να κάνουν σύσπαση με αποτέλεσμα να μην μπορεί να γεμίσουν το πέος με αίμα, απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη της στύσης. Με άλλα λόγια, όταν ένας άνδρας αισθάνεται έντονο φόβο την στιγμή της επαφής, είναι σχεδόν αδύνατο να πετύχει στύση, αλλά και αν προλάβει να πετύχει είναι πολύ δύσκολο να την διατηρήσει. Τότε λοιπόν, το πιθανότερο είναι να ακολουθήσουν και πάλι στιγμές αμηχανίας, δυσαρέσκειας, ίσως και απελπισίας, τόσο στον ίδιο όσο και στη σύντροφό του. Άλλη μια λοιπόν αρνητική εμπειρία καταγράφεται στο νου.
Τότε αρχίζει μια διαδικασία ντόμινο. Την επόμενη φορά που θα βρεθεί σε σεξουαλικές στιγμές θα κάνει τις ίδιες σκέψεις που προαναφέρθηκαν, μόνο που αυτή τη φορά θα τις πιστεύει περισσότερο, επομένως ο φόβος θα είναι μεγαλύτερος και η πιθανότητα αποτυχίας ακόμη μεγαλύτερη. Επομένως, αρχίζει ένας φαύλος κύκλος που συχνά οδηγεί τον άνδρα στο να αποφεύγει τις σεξουαλικές στιγμές και τις καταστάσεις που θα μπορούσαν ενδεχομένως να οδηγήσουν σε σεξουαλική επαφή. Κάποιοι άνδρες αντιλαμβάνονται ότι το πρόβλημα οφείλεται στο άγχος και τότε προσπαθούν να πείσουν τον εαυτό τους να ‘μην το σκέφτεται’. Άλλοι πάλι ‘εκλογικεύουν’ και πείθουν τον εαυτό τους ότι ‘δεν έχουν άγχος’. Όσο όμως απαγορεύουν στον εαυτό τους να σκεφτεί και κυρίως να ζητήσει βοήθεια για το πρόβλημα, τόσο πιο πολύ το σκέφτονται και επομένως συντηρείται ο φαύλος κύκλος.
Από τα παραπάνω γίνεται σαφές πως το να μην δημιουργείται ή να χάνεται η στύση την στιγμή που υπάρχει φόβος ή άγχος είναι μια ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ λειτουργία του οργανισμού. Το σώμα των ανδρών είναι κατασκευασμένο έτσι, ώστε να υπάρχει καλή σεξουαλική λειτουργία μόνο όταν το άτομο είναι ήρεμο και χαλαρό. Το άγχος επίδοσης που αναφέραμε παραπάνω σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να είναι η μοναδική αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας και να συντηρεί το πρόβλημα για μήνες ή και χρόνια. Πολλοί άνδρες δυσκολεύονται να πιστέψουν πως το πρόβλημά τους είναι ψυχολογικό. Αυτό αντικατοπτρίζει κοινές αντιλήψεις σύμφωνα με τις οποίες τα ψυχολογικά προβλήματα είναι σημάδια αδυναμίας και ο άνδρας θα πρέπει να είναι σε θέση να τα ξεπερνάει μόνος του. Ακόμα και στους πιο ώριμους και συγκροτημένους άνδρες φαίνεται να υπάρχουν βαθειά ριζωμένες πεποιθήσεις που λένε ότι πρέπει πάντα να έχουν στύση, ανεξάρτητα από τις συνθήκες και πως πρέπει πάντα να ικανοποιούν τις σεξουαλικές ανάγκες της συντρόφου τους. Πεποιθήσεις σαν και αυτές αποτελούν πρόσφορο έδαφος για να δημιουργηθεί και να συντηρηθεί το άγχος επίδοσης!
Ο ρόλος της συντρόφου
Βέβαια, επειδή η σεξουαλική επαφή περιλαμβάνει και την σύντροφο πρέπει να θυμόμαστε πως και εκείνη έρχεται αντιμέτωπη με την κατάσταση της απώλειας της στύσης του συντρόφου και ενδεχομένως να βιώνει και εκείνη τον δικό της φαύλο κύκλο. Συχνά, οι γυναίκες αρχίζουν να κάνουν σκέψεις όπως ‘δεν του είμαι ελκυστική’, ‘ίσως υπάρχει κάποια άλλη γυναίκα’ ‘δεν θα μπορέσουμε να τεκνοποιήσουμε’, ‘τέλειωσε η ερωτική μου ζωή’. Αυτές οι σκέψεις δημιουργούν άγχος και τότε μπορεί να μειωθεί η σεξουαλική τους επιθυμία, να είναι σε ένταση κατά την διάρκεια της σεξουαλικής επαφής και να μην παρέχουν στον σύντροφο επαρκή ερεθισμό. Όπως στους άνδρες, έτσι και στις γυναίκες ενδέχεται να δημιουργηθούν δυσάρεστα συναισθήματα και να αρχίσει η αποφυγή των σεξουαλικών επαφών ή να δημιουργούνται εντάσεις στο ζευγάρι με αντίκτυπο στην καθημερινότητά τους και τελικά στη σχέση.
Η θεραπεία..
Όταν η αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας είναι το άγχος επίδοσης, τότε χρειάζεται συμβουλευτική και ψυχο-σεξουαλική αντιμετώπιση από ειδικευμένους επιστήμονες. Ο ειδικός θα πρέπει να εκτιμήσει πολλούς παράγοντες που μπορεί να επιδεινώνουν το άγχος. Για παράδειγμα, συνθήκες ζωής, γενικό άγχος, προβλήματα στη σχέση, συνύπαρξη άλλων ψυχολογικών προβλημάτων (π.χ. αγχώδης διαταραχή), προηγούμενες σεξουαλικές εμπειρίες κλπ. Μετά την λήψη ιστορικού, ο ειδικός θα προτείνει ένα θεραπευτικό σχεδιασμό που στις περισσότερες περιπτώσεις δεν διαρκεί πάνω από 3 μήνες. Η ψυχολογική παρέμβαση έχει σημαντικά καλύτερα αποτελέσματα όταν συμπεριλαμβάνει την σύντροφο και εφαρμόζεται στο ζευγάρι. Σε πολλές περιπτώσεις, η ψυχο-σεξουαλική θεραπεία μπορεί να συνδυάζεται με φάρμακα που διευκολύνουν την στύση, τους γνωστούς αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν το κρίσιμο πρώτο διάστημα ο άνδρας /το ζευγάρι να ξαναρχίσει τη σεξουαλική του ζωή, δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο για την θεραπεία. Πολλές φορές τα φάρμακα αυτά χορηγούνται σε καθημερινή βάση, ώστε να απελευθερώνεται το ζευγάρι από το άγχος του προγραμματισμού των επαφών και να διατηρείται ο αυθορμητισμός.
Μέσα από την θεραπεία, το ζευγάρι έχει την δυνατότητα όχι μόνο να βελτιώσει την σεξουαλική λειτουργία, αλλά και τη σεξουαλική του επικοινωνία και την ποιότητα της σεξουαλικής του σχέσης. Πολλές φορές, μετά την θεραπεία, το ζευγάρι αρχίζει να απολαμβάνει τη σεξουαλική του ζωή περισσότερο από όσο την απολάμβανε ακόμα και προτού εμφανιστεί το πρόβλημα!
