Ο σκύλος σας γέρνει το κεφάλι του όταν κλαίτε, αγχώνεται όταν είστε και εσείς αγχωμένος και, κατά κάποιον τρόπο, είναι δίπλα σας, στις πιο δύσκολες στιγμές σας. Σύμπτωση; Καθόλου. Εκατοντάδες χρόνια κοινής εξέλιξης, έχουν χαρίσει στους σκύλους ειδικούς τρόπους ώστε να συντονίζονται με τη φωνή, το πρόσωπο και τη χημεία του εγκεφάλου του ανθρώπου.

Γιατί οι σκύλοι κυνηγούν την ουρά τους – Οι 4 λόγοι, πότε πρέπει να ανησυχήσουμε
Από την περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τον λόγο, μέχρι την “ορμόνη της αγάπης”, την ωκυτοκίνη που εκλύεται όταν κοιτάμε τον άλλον στα μάτια, το μυαλό του σκύλου, είναι προγραμματισμένο να αντιλαμβάνεται τα συναισθήματά σας. Τα στοιχεία που μαρτυρούν αυτή τη σπάνια συναισθηματική νοημοσύνη, ξεκινούν από τον ίδιο τον εγκέφαλο.

 Οι εγκέφαλοι των σκύλων, έχουν συγκεκριμένες περιοχές που είναι ευαίσθητες στη φωνή, παρόμοια με εκείνη των ανθρώπων. Σε μια μελέτη απεικόνισης του εγκεφάλου, οι ερευνητές ανακάλυψαν πως, οι σκύλοι έχουν περιοχές επεξεργασίας της φωνής στον κροταφικό φλοιό που ενεργοποιείται όταν ανταποκρίνεται στους ήχους της φωνής.

Τα σκυλιά δεν αποκρίνονται σε οποιονδήποτε ήχο, αλλά στη συναισθηματική χροιά της φωνής σας. Σαρώσεις στον εγκέφαλο, αποκαλύπτουν πως, οι συναισθηματικά φορτισμένοι ήχοι – όπως το γέλιο, το κλάμα, οι θυμωμένες κραυγές – ενεργοποιούν τον ακουστικό φλοιό και την αμυγδαλή του εγκεφάλου – το τμήμα που συμμετέχει στην επεξεργασία των συναισθημάτων.

Επίσης, τα σκυλιά μπορούν να διαβάζουν με ακρίβεια το πρόσωπο. Όταν έδειξαν σε σκύλους εικόνες από πρόσωπα ανθρώπων, παρουσιάστηκε αυξημένη εγκεφαλική δραστηριότητα.

Μία μελέτη, κατέληξε στο συμπέρασμα πως, όταν ένας σκύλος βλέπει ένα οικείο πρόσωπο, ενεργοποιείται το σύστημα ανταμοιβής και τα συναισθηματικά του κέντρα – που σημαίνει πως, ο εγκέφαλος του σκύλου, επεξεργάζεται τις εκφράσεις σας, όχι με λόγια, αλλά με τα συναισθήματά του. Οι σκύλοι δεν παρατηρούν απλώς τα συναισθήματά σας. Συντονίζονται με αυτά.
Οι ερευνητές περιγράφουν το φαινόμενο αυτό, ως συναισθηματική μετάδοση, την θεμελιακή μορφή ενσυναίσθησης, όπου ένας άνθρωπος υιοθετεί και αντικατοπτρίζει τη συναισθηματική κατάσταση ενός άλλου.

 
Μία μελέτη του 2019, ανακάλυψε πως, ορισμένα ζευγάρια ανθρώπων με τους σκύλους τους, είχαν συγχρονισμένα μοτίβα καρδιακών παλμών κατά τη διάρκεια στρεσογόνων περιόδων, με τον χτύπο της καρδιάς του ιδιοκτήτη ν’ αντανακλά εκείνον του σκύλου και αντίστροφα.

Η συναισθηματική μετάδοση δεν απαιτεί περίπλοκους συλλογισμούς. Πρόκειται περισσότερο για μια αυτόματη ενσυναίσθηση που προκύπτει από τον στενό συναισθηματικό δεσμό.

Τα χασμουρητά ή τα κλαψουρίσματα συμπαράστασης του σκύλου σας, πιθανόν να οφείλονται στον μαθημένο συσχετισμό και τον συναισθηματικό συντονισμό, παρά κυριολεκτικά στον αντικατοπτρισμό της σκέψης.

Το φαινόμενο της ωκυτοκίνης
Η πιο ξεχωριστή ανακάλυψη στον τομέα του δεσμού του σκύλου με τον άνθρωπο, μπορεί να είναι η χημική σύνδεση που μας ενώνει μαζί τους. Όταν σκύλοι και άνθρωποι κοιτάζονται στα μάτια, και τα δύο μέρη εμφανίζουν έξαρση ωκυτοκίνης, της “ορμόνης της αγάπης”.

Σε μια μελέτη, ιδιοκτήτες που κοιτάζονταν επί ώρα στα μάτια με τους σκύλους, αργότερα παρουσίασαν υψηλότερα ποσοστά ωκυτοκίνης – το ίδιο και οι σκύλοι τους. Ο κύκλος ανατροφοδότησης της ωκυτοκίνης, ενισχύει τον δεσμό, περίπου όπως συμβαίνει όταν κοιτάζονται ο γονιός με το βρέφος του. Κατά εκπληκτικό τρόπο, το φαινόμενο αυτό παρατηρείται μόνο στα δεσποζόμενα σκυλιά.

Λύκοι που έχουν ανατραφεί από ανθρώπους, δεν ανταποκρίθηκαν με τον ίδιο τρόπο στην οπτική επαφή με τον άνθρωπο. Όταν οι σκύλοι εξημερώθηκαν από τον άνθρωπο, εξελίχθηκε αυτός ο κύκλος ανατροφοδότησης της ωκυτοκίνης ανάμεσα στα δύο είδη, ως ένας τρόπος συναισθηματικής σύνδεσης με τους ιδιοκτήτες τους.

Τα λυπημένα μάτια του σκύλου σας δηλαδή, είναι η χημική σύνδεση που έχει αναπτυχθεί ανάμεσά σας. Πέρα από την επαφή με τα μάτια, οι σκύλοι είναι εξαιρετικοί στο να διαβάζουν την ανθρώπινη γλώσσα του σώματος και τις εκφράσεις του προσώπου. Πειράματα έχουν δείξει ότι, τα κατοικίδια σκυλιά, μπορούν να καταλάβουν τη διαφορά ανάμεσα σε ένα χαμογελαστό και ένα θυμωμένο πρόσωπο, ακόμη και από φωτογραφίες.

Ακόμη, στα σκυλιά παρατηρείται μια ήπια προκατάληψη στο δεξιό ημισφαίριο, όταν επεξεργάζονται τα συναισθηματικά στοιχεία, εμφανίζοντας την τάση να κοιτούν προς την αριστερή πλευρά του ανθρώπινου προσώπου, όταν αξιολογούν τις εκφράσεις – ένα μοτίβο που έχει παρατηρηθεί σε ανθρώπους και πρωτεύοντα ζώα. Οι σκύλοι βασίζονται σε πολλές αισθήσεις προκειμένου να διακρίνουν πώς νιώθετε.

Ένα χαρούμενο επιφώνημα, σε ψηλό τόνο: “Τι καλό παιδί που είσαι”, με χαλαρή στάση σώματος, στέλνει στον σκύλο πολύ διαφορετικό μήνυμα σε σχέση με μια αυστηρή κραυγή και άκαμπτη στάση σώματος. Αξίζει να σημειωθεί πως, οι σκύλοι μπορούν ακόμη και να μυρίσουν τα συναισθήματά σας.

Σε μια μελέτη του 2018, οι ερευνητές έδωσαν σε σκύλους να μυρίσουν τον ιδρώτα από φοβισμένους ανθρώπους, και διαπίστωσαν πως, οι σκύλοι εμφάνισαν περισσότερο στρες σε σχέση με εκείνους που μύρισαν τον ιδρώτα χαρούμενων ανθρώπων. Ουσιαστικά, το άγχος σας, είναι δυσάρεστη μυρωδιά για τον σκύλο σας, ενώ η χαλαρή και χαρούμενη διάθεσή σας, τον κάνει να νιώθει άνετα.

Ιδανικοί φίλοι
Πώς έχουν εξελιχθεί στα σκυλιά σε τόσο καλά συντονισμένους δέκτες των ανθρώπινων συναισθημάτων; Η απάντηση βρίσκεται στο εξελικτικό τους ταξίδι μαζί μας. Οι σκύλοι, έχουν μικρότερο εγκέφαλο σε σχέση με τους προγόνους τους, τους άγριους λύκους.

Στη διαδικασία της εξημέρωσής τους όμως, οι εγκέφαλοί τους επαναπρογραμματίστηκαν, ενισχύοντας την κοινωνική και συναισθηματική τους νοημοσύνη. Τα στοιχεία προέρχονται από ένα πείραμα εξημέρωσης μιας αλεπούς.

Οι αλεπούδες που εξημερώθηκαν, έδειξαν πως αναπτύσσουν αυξημένη φαιά ουσία σε περιοχές που σχετίζονται με το συναίσθημα και την ανταμοιβή. Τα πορίσματα αυτά, αμφισβητούν την υπόθεση που λέει πως, η εξημέρωση κάνει τα ζώα λιγότερο έξυπνα.

Αντίθετα, τα εξημερωμένα ζώα, μπορεί να γίνουν πιο φιλικά και κοινωνικά, αναπτύσσοντας περισσότερο τους νευρωνικούς διόδους στον εγκέφαλο, οι οποίες τα βοηθούν να διαμορφώσουν αυτούς τους δεσμούς. Στα σκυλιά, η συντροφική ζωή εκατοντάδων ετών στο πλάι μας, έχουν συντονίσει τις διόδους τους εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την κατανόηση των σημάτων των ανθρώπων, που είναι κοινωνικά όντα.

Ενώ μπορεί ο εγκέφαλος των σκύλων να είναι μικρότερος σε σχέση με των λύκων, έχουν εξελιχθεί με μοναδικό τρόπο ώστε ν’ αγαπούν και να κατανοούν τον άνθρωπο. Τα σκυλιά δεν σκέφτονται για ποιον λόγο μπορεί να είστε στεναχωρημένοι, ούτε συνειδητοποιούν ότι έχετε διαφορετικές σκέψεις και προθέσεις από εκείνα.

Ωστόσο, είναι εξαιρετικά στον ν’ αντιλαμβάνονται τι προβάλλετε και ανταποκρίνονται ανάλογα. Οι σκύλοι λοιπόν, μπορεί να μην έχουν την ικανότητα να διαβάζουν τη σκέψη μας, αλλά, διαβάζοντας τη συμπεριφορά και τα συναισθήματά μας, μας καταλαβαίνουν με τρόπο που, τα υπόλοιπα ζώα δεν μπορούν.

Στον σημερινό κόσμο με τις πολλές απαιτήσεις, η ενσυναίσθηση των τετράποδων φίλων, δεν είναι μόνο συγκινητική. Είναι εξελικτική και έχει κοινωνική σημασία, θυμίζοντάς μας πως, η γλώσσα της φιλίας ξεπερνά τα λόγια.

.enikos