7 σημάδια ότι μεγαλώσατε σε μια δυστυχισμένη οικογένεια, σύμφωνα με την ψυχολογία

15 Μαρ. 2024, 16:15

7 σημάδια ότι μεγαλώσατε σε μια δυστυχισμένη οικογένεια, σύμφωνα με την ψυχολογία

Υπάρχουν άνθρωποι που, όταν οι φίλοι τους αφηγούνται ευτυχισμένες αναμνήσεις απ’ τα παιδικά τους χρόνια, δυσκολεύονται πολύ να ανασύρουν και εκείνοι κάτι ευχάριστο και να νιώσουν τη νοσταλγία της παιδικής ηλικίας.

Σε μερικούς ανθρώπους δεν λείπει η παιδική τους ηλικία. Αντίθετα, είναι χαρούμενοι που η παιδική τους ηλικία έχει περάσει και πλέον είναι ενήλικες που ζουν μόνοι τους, παίρνουν οι ίδιοι τις αποφάσεις τους και με την οικογένειά τους πλέον ζουν «από μακριά και αγαπημένοι».

Αν έχετε μεγαλώσει σε μια δυστυχισμένη οικογένεια, καταλαβαίνετε ήδη αυτό το συναίσθημα.

Αυτά είναι τα 7 σημάδια ότι μεγαλώσατε σ’ ένα σπίτι χωρίς ευτυχία, σύμφωνα με την ψυχολογία

  1. Νιώθετε ότι κάτι σας λείπει
  2. Πάνω απ’ όλα, η ανεξαρτησία σας
  3. Είστε υπερβολικά ευαίσθητοι με τα συναισθήματα των άλλων
  4. Ακόμη επανέρχεστε από τη «λειτουργία επιβίωσης»
  5. Έχετε στιλ αγχώδους προσκόλλησης
  6. Δυσκολεύεστε με την οριοθέτηση
  7. Δεν μπορείτε να γεφυρώσετε το χάσμα με τους γονείς σας

Υπάρχουν 7 σημάδια που αποτελούν συμπτώματα των συναισθημάτων που νιώθει ένας άνθρωπος όταν μεγαλώνει σ’ ένα δυστυχισμένο περιβάλλον.

Νιώθετε ότι κάτι σας λείπει

Είναι πολλοί άνθρωποι που νομίζουν ότι οι αγαπημένες, υποστηρικτικές οικογένειες, υπάρχουν μόνο στις ταινίες και τα μυθιστορήματα. Μεγαλώνοντας και γνωρίζοντας άλλες, υγιείς οικογένειες, συνειδητοποιούν ότι  ευτυχισμένες οικογένειες υπάρχουν και στην πραγματικότητα. Μεγαλώνουν με ένα αίσθημα κενού, ότι χάνουν κάτι σημαντικό.

Συχνά, άνθρωποι που μεγάλωσαν σε δυσλειτουργικά περιβάλλοντα, θυμούνται ελάχιστα από την παιδική τους ηλικία. Ο ψυχίατρος Grant Hilary Brenner MD, DFAPA, εξηγεί το φαινόμενο: «άνθρωποι που μεγάλωσαν βιώνοντας πόνο και άγχος, παρατηρείται ότι δεν θυμούνται πολλά απ’ την παιδική τους ηλικία. Θυμούνται μόνο κάποιες χαρακτηριστικές σκηνές, χωρίς  υπόβαθρο και πλαισίωση των αναμνήσεων.

Μεγαλώνοντας, οι άνθρωποι αυτοί δεν είχαν σαφή εικόνα του εαυτού τους, συχνά ακόμη δεν έχουν ούτε ως ενήλικες. Η αυτοβιογραφική αυτή αίσθηση ονομάζεται ‘συνεκτικό αφήγημα’, και σε ανθρώπους που μεγάλωσαν σε δυστυχισμένες οικογένειες, είναι υποανάπτυκτο, λειψό, διαστρεβλωμένο, υπεραπλουστευμένο ή και απόν».

Πάνω απ’ όλα, η ανεξαρτησία σας

Ως ενήλικες, χαίρεστε πολύ που ζείτε μόνοι σας, που έχετε οικονομική ανεξαρτησία και κυρίως, χαίρεστε το ότι ξέρετε ότι θα επιστρέψετε σ’ ένα σπίτι όπου δεν σας περιμένουν καυγάδες, συγκρούσεις και εντάσεις που μπορεί να ξεσπάσουν απ’ το πουθενά. Μία στο τόσο, θυμάστε πόσο ανεκτίμητη είναι αυτή η αίσθηση της ελευθερίας και της ασφάλειας που έχετε κατακτήσει.

Άλλωστε, αυτή η αίσθηση ήταν ο μόνιμος πόθος σας όταν ήσασταν παιδιά. Πολλοί ενήλικες μπορεί να νοσταλγούν την ανεμελιά της παιδικής ηλικίας, όμως αυτό το συναίσθημα δεν το έχουν ποτέ οι άνθρωποι που μεγάλωσαν σ’ ένα δυστυχισμένο σπίτι. Οι άνθρωποι αυτοί δεν θ’ αντάλλασσαν για τίποτα τη σημερινή τους ανεξαρτησία. Η ελευθερία τους είναι το παν για τους ανθρώπους αυτούς.

Είστε υπερβολικά ευαίσθητοι με τα συναισθήματα των άλλων

Μπορεί πλέον να μην χρειάζεται να ελίσσεστε και να ζείτε μέσα στους καυγάδες και τις εντάσεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είστε ακόμη υπερευαίσθητοι σε καθετί μπορεί να σας θυμίζει έστω και ελάχιστα καταστάσεις της παιδικής σας ηλικίας.

Αν περάσατε την παιδική σας ηλικία προσπαθώντας να ισορροπήσετε ανάλογα με τη διάθεση των γονιών σας, αν περπατούσατε «στις μύτες των ποδιών», αν διαρκώς προσπαθούσατε να μαντέψετε τη διάθεσή τους, η συναισθηματική υπεραισθησία σάς έχει γίνει δεύτερη φύση. H ψυχοθεραπεύτρια Imi Lo, προτείνει μία λίστα ώστε να διαπιστώσετε αν είστε συναισθηματικά υπερευαίσθητοι. Ως παιδιά, κάνατε κάτι απ’ τα παρακάτω;

  • Όταν νιώθατε άσχημη ενέργεια στο σπίτι, κάνατε αστεία, αυτοσαρκαζόσασταν, κάνατε τον «καραγκιόζη» προκειμένου να φτιάξετε τη διάθεση των άλλων;
  • Όταν διαισθανόσασταν έντονο στρες, κάνετε στην άκρη το δικό σας άγχος, προσπαθώντας να καλμάρετε τους υπόλοιπους;
  • Όταν διαισθανόσασταν ότι ένας απ’ τους γονείς θα ξεσπάσει τον θυμό του, μπορούσατε να μαζευτείτε σ’ ένα σημείο, αθόρυβα, προστατεύοντας και τ’ αδέρφια σας;
  • Όταν βλέπατε τους γονείς σας να βυθίζονται στη θλίψη, προσπαθούσατε με κάθε τρόπο να τους ανεβάσετε τη διάθεση;

Αν απαντήσατε θετικά, τότε είστε συνηθισμένοι στο να βάζετε τις ανάγκες των άλλων πριν απ’ τις δικές σας. Η υπερευαισθησία είναι κομμάτι της ιδιοσυγκρασίας σας.

Ακόμη επανέρχεστε από τη «λειτουργία επιβίωσης»

Οι στατιστικές μαρτυρούν ότι πολλοί άνθρωποι δεν μεγαλώνουν με συναισθηματικά υγιείς γονείς, πληροφορεί η ψυχολόγος Annie Tanasugarn PhD, CCTSA. «Παιδιά που μεγάλωσαν βιώνοντας παραμέληση και σωματική κακοποίηση,  μπορεί να βρίσκονται ακόμη σε ‘λειτουργία επιβίωσης’, δηλαδή την προσκόλλησή τους στο στάδιο της παιδικής ηλικίας κατά το οποίο βίωσαν το τραύμα.

Αν μεγαλώνοντας, οι ανάγκες σας δεν ικανοποιούνταν, ίσως ωριμάσατε πρόωρα, παραμελώντας το εσωτερικό σας παιδί. Αν έχετε μεγαλώσει σε ταραχώδες περιβάλλον, όπου οι καυγάδες ήταν συνηθισμένοι,  μπορεί να μάθατε να ζείτε με χρόνιο στρες επειδή το σώμα σας ήταν διαρκώς σε κατάσταση εγρήγορσης, έτοιμο για πάλη ή φυγή. Αν στο σπίτι σας ήσασταν διαρκώς λυπημένος, μάλλον εστιάζατε περισσότερο στην επιβίωση, παρά στην περιέργεια και την εξερεύνηση.

Ακόμη και τώρα που η κατάσταση κινδύνου έχει παρέλθει, το συναίσθημα έχει παραμείνει. Μπορεί να νυστάζετε πολύ εύκολα-επειδή το σώμα νιώθει επιτέλους χαλαρό και ασφαλές, ή μπορεί το παραμικρό να σας στρεσάρει, επειδή το σώμα περιμένει την καταστροφή να έρθει από παντού». Ευτυχώς, η επανάκαμψη από την κατάσταση ‘επιβίωσης’ είναι δυνατή. Ο διαλογισμός, η ενσυνειδητότητα, η φροντίδα του εσωτερικού παιδιού, είναι τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν.

Έχετε στιλ αγχώδους προσκόλλησης

Σύμφωνα με τη θεωρία προσκόλλησης, οι σχέσεις που σχηματίζουμε με τους ανθρώπους που μας ανατρέφουν, καθορίζουν τις συντροφικές σχέσεις της ενήλικης ζωής. Αν, ως παιδιά, μπορούσατε να στηριχτείτε στην αγάπη των γονιών σας, αν οι γονείς δημιουργούσαν ένα ασφαλές μέρος, μπορέσατε ν’ αναπτύξετε ένα στιλ ασφαλούς προσκόλλησης (όπου νιώθατε ασφαλείς να δίνετε και να παίρνετε αγάπη).

Αν όμως μεγαλώσατε με γονείς που ήταν αναξιόπιστοι, ασυνεπείς, ανώριμοι, νευρωτικοί, μπορεί ν’ αναγκαστήκατε ν’ αναπτύξετε στιλ ανασφαλούς προσκόλλησης, μία περίπτωση στην οποία δυσκολεύεστε πολύ να δημιουργήσετε βαθιές και υγιείς συντροφικές σχέσεις.

Οι πιο κοινές κατηγορίες είναι:

  • Στιλ αποφευκτικής-ανασφαλούς προσκόλλησης,  όπου δυσκολεύεστε να είστε ευάλωτος και να εκφραστείτε,
  • Στιλ αγχώδους-ανασφαλούς προσκόλλησης, όπου εξαρτάστε υπερβολικά από τον σύντροφο και σας καταλαμβάνει φόβος εγκατάλειψης.
  • Υπάρχει πάντα η δυνατότητα δημιουργίας ασφαλούς σχέσης με τον εαυτό και η δημιουργία καταπληκτικών, μακροπρόθεσμων συντροφικών σχέσεων.

Δυσκολεύεστε με την οριοθέτηση

Η ψυχίατρος Judith Orloff  έχει πει ότι «οι οικογένειες είναι ζωντανοί οργανισμοί. Η υγεία και η συμπεριφορά των μελών τους επιδρούν στη συνολική ευτυχία. Σε μία υγιή οικογένεια, οι άνθρωποι μαθαίνουν ν’  αναγνωρίζουν τις ανάγκες και τα συναισθήματά τους. Λαμβάνουν συνεπή μηνύματα αγάπης απ’ τους γονείς και τα συναισθήματά τους γίνονται σεβαστά, ως έγκυρα.

Μία δυσλειτουργική οικογένεια δεν έχει διακριτά όρια.  Υπάρχει ταπείνωση και απόδοση κατηγοριών. Ένα μέλος της οικογένειας μπορεί να γίνεται αποδιοπομπαίος τράγος, δεν υπάρχει επικοινωνία, και οι γονείς μπορεί να έχουν προβλήματα με τη χρήση ουσιών ή τη διαχείριση του δικού τους συναισθηματικού τραύματος». Εφόσον στις δυσλειτουργικές οικογένειες τα όρια είναι τόσο ασαφή και ακαθόριστα, είναι λογικό οι άνθρωποι που μεγαλώνουν σ’ αυτές να δυσκολεύονται στην ενήλικη ζωή τους με την οριοθέτηση.

Είναι συχνό για τους ανθρώπους που έχουν μεγαλώσει σε δυστυχισμένες οικογένειες, να δυσκολεύονται να πουν όχι, να θέσουν όρια και να τα τηρήσουν. Ωστόσο, η δυσκολία στην οριοθέτηση, υποθάλπει τις μακροχρόνιες φιλίες και τις σχέσεις στην ενήλικη ζωή. Να θυμάστε ότι τα όριά σας πρέπει να γίνονται σεβαστά.

Δεν μπορείτε να γεφυρώσετε το χάσμα με τους γονείς σας

Δεν χρειάζεται να το κάνετε, αν δεν θέλετε. Όσο λυτρωτικό και αν είναι να συγχωρέσετε τους γονείς, είναι επίσης πολύ δύσκολο. Επίσης, δεν είναι απαραίτητο σ’ όλες τις περιπτώσεις. Αν νιώθετε ότι σας χωρίζει ένα αγεφύρωτο χάσμα με τους γονείς σας, οι οποίοι δημιούργησαν ένα δυστυχισμένο και δυσλειτουργικό περιβάλλον στο οποίο μεγαλώστε, είναι κατανοητό να μην θέλετε να προσπαθήσετε. Να θυμάστε πως, όποια απόφαση και αν πάρετε, προτεραιότητα έχει η ευημερία σας.

Πηγή: enikos.gr