Επικαιρότητα:

Χριστουγεννιάτικη μελαγχολία εν μέσω πανδημίας: Εκρηκτικό κοκτέιλ για την ψυχολογία μας

07 Δεκ. 2021 - 07:00 | Ψυχολογία
Χριστουγεννιάτικη μελαγχολία εν μέσω πανδημίας: Εκρηκτικό κοκτέιλ για την ψυχολογία μας

Με τα Χριστούγεννα να βρίσκονται σχεδόν μια ανάσα μακριά, οι χαρμόσυνες εικόνες μας κατακλύζουν: στα σπίτια με τα στολισμένα δέντρα, στους δρόμους και τις πλατείες με τα χιλιάδες λαμπιόνια και στα καταστήματα που έχουν βάλει τα γιορτινά τους. 

Όμως, τα Χριστούγεννα είναι μια γιορτή που δεν φέρνει μόνο τη χαρά. Είναι μια χρονική περίοδος που σε κάποια στιγμή της ζωής μας όλοι έχουμε αισθανθεί δύσκολα, μοναχικά, με πολλές σκέψεις και προβληματισμούς να χορεύουν»στο κεφάλι μας, με αποτέλεσμα να χάνουμε την ομορφιά της γιορτής.

Έντονο άγχος, βαθιά κατάθλιψη, αισθήματα δυστυχίας και ενοχής. Τι μας δυσκολεύει να εναρμονιστούμε με τη γιορτινή αυτή διάθεση; 

Σίγουρα ένας λόγος είναι η απώλεια: άνθρωποι που κάτι έχασαν, κάποιος έφυγε, κάποιος είναι μακριά. Τα Χριστούγεννα και γενικά οι γιορτές υπενθυμίζουν συνήθως την απουσία και την απώλεια ανθρώπων, καθώς και τις όμορφες στιγμές με τους ανθρώπους που πια δεν είναι δίπλα μας.   

Η μοναξιά είναι ο δεύτερος λόγος: Μια κατεξοχήν οικογενειακή γιορτή όταν αναγκαστούμε να την περάσουμε μόνοι μας γιγαντώνει μέσα μας τη θλίψη και την απογοήτευση. Από την άλλη, μοναξιά μπορεί να νιώθει κανείς ακόμη και ανάμεσα στα πολυπληθή οικογενειακά τραπέζια, με καταπιεσμένες ανάγκες δύσκολα συναισθήματα για κάποιους από τους συνδαιτημόνες. Πόσες φορές συναθροίσεις έχουν καταλήξει σε τεράστιους καβγάδες που φέρνουν στην επιφάνεια απωθημένα ετών;

Οικονομική κρίση και Χριστουγεννιάτικη μελαγχολία
Περίοδος αυξημένων οικονομικών υποχρεώσεων τα Χριστούγεννα, καθώς συσσωρεύονται πολλές πληρωμές έως το τέλος του έτους. Αυτή η πραγματικότητα έρχεται να προστεθεί στις αυξημένες ανάγκες για δώρα, που παραδοσιακά προσφέρουμε αυτές τις γιορτινές μέρες, και η μη εκπλήρωση όλων των υποχρεώσεων δημιουργεί απογοήτευση.

Κυρίως, σε σύγκριση με το παρελθόν και σε εποχές οικονομικής ευμάρειας, που τέτοιες ημέρες έρρεε το χρήμα και τώρα λείπει, είναι φυσικό να δημιουργεί άγχος και αισθήματα απογοήτευσης που μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε φιλοσοφικού τύπου αναζητήσεις, του στιλ τι έχω κάνει λάθος στη ζωή μου και δεν μπορώ να καλύψω τις ανάγκες μου.

Μιλώντας στο Αθηναϊκό- Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, Άννα Καλύμνιου σημειώνει, πως «ένας ακόμη παράγοντας που συνδέεται με τη μελαγχολία των εορτών είναι αυτό που ονομάζουμε Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή, ή αλλιώς “Εποχιακή Κατάθλιψη”, η οποία παρατηρείται την περίοδο του χειμώνα, όπου εκτιθέμεθα λιγότερο στο ηλιακό φως, λόγω καιρικών συνθηκών, ενώ ταυτόχρονα οι νύχτες (σκοτάδι) έχουν μεγαλύτερη διάρκεια. Να σημειώσουμε, τέλος, ότι εκτός από τους παραπάνω παράγοντες, οι οποίοι επηρεάζουν τους περισσότερους από εμάς, ιδιαίτερα επιρρεπείς στη θλίψη των γιορτών είναι και άνθρωποι ηλικιωμένοι, ασθενείς και φροντιστές ασθενών, άνεργοι, καθώς και άνθρωποι που ζουν μόνοι».

Η εποχιακή κατάθλιψη
Βέβαια εάν η θλίψη δεν περιορίζεται μόνο την περίοδο των Χριστουγέννων αλλά σας βαραίνει στη διάρκεια όλου του χειμώνα, τότε ίσως πάσχετε από το σύνδρομο της «εποχιακής συναισθηματικής διαταραχής» (SAD). Αυτό ξεκινάει την περίοδο που οι νύχτες αρχίζουν να μεγαλώνουν και ειδικά από τότε που αλλάζει η ώρα, στα τέλη Οκτωβρίου, και αρχίζει να σκοτεινιάζει από το απόγευμα.

Ο μουντός καιρός, η έλλειψη ήλιου και το κρύο μπορεί να έχουν αρκετά σημαντικές μεταπτώσεις στη ψυχική υγεία. Αυτό κάποιες φορές μπορεί να συνεπάγεται με έλλειψη ενέργειας, μειωμένη διάθεση για δραστηριότητες και ανάγκη για περισσότερο ύπνο. Αλλά για ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων της Βρετανίας, του Καναδά, της Σουηδίας, της Δανίας και άλλων χωρών που βρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος, το πρόβλημα είναι αρκετά πιο σοβαρό, αφού ο άνθρωποι δεν μπορούν να εργαστούν ή να λειτουργήσουν κανονικά. Υποφέρουν από μια ιδιαίτερη μορφή μείζονος κατάθλιψης, που προκαλείται από την αλλαγή των εποχών και ονομάζεται εποχιακή συναισθηματική διαταραχή ή αλλιώς Sad (Seasonal affective disorder).

Κορονοϊός και Χριστουγεννιάτικη μελαγχολία
Οι γιορτές του 2021 όπως και αυτές του 2020 σημαδεύονται από το φάντασμα και την απειλή του κορονοϊού, που πλανάται πάνω από τον πλανήτη παγκοσμίως και εύλογα προκαλεί φόβο.

Οι επαφές περιορίστηκαν, τα οικογενειακά τραπέζια είναι εν δυνάμει εστία διασποράς του φονικού ιού, κάποιοι λείπουν από αυτά τα τραπέζια λόγω της πανδημίας, οι μετακινήσεις τα Χριστούγεννα του 2020 δεν ήταν ελεύθερες, υπήρχε μέχρι και απαγόρευση κυκλοφορίας και τα ρεβεγιόν, μια ομολογουμένως χαρούμενη συνάθροιση, έγιναν μέσω tablet.

Φέτος, δεν υπάρχουν απαγορεύσεις για όλους, καθώς οι εμβολιασμένοι απολαμβάνουν έναν βαθμό «ελευθερίας», μπορούν να βγαίνουν για ψώνια και διασκέδαση, τηρώντας βέβαια τα υγειονομικά πρωτόκολλα και φυσικά, με το κινητό και την ταυτότητα στο χέρι για την επίδειξη του πιστοποιητικού εμβολιασμού και την απόδειξη της ταυτοπροσωπίας. Ωστόσο, υποβόσκουν αισθήματα φόβου και ματαιότητας, ακόμη και πανικού, μπροστά στον πολύ υπαρκτό πια κίνδυνο μόλυνσης από κορονοϊό- την ασθένεια της «μοναξιάς» όπως χαρακτηρίζεται. Ακόμη και αν ο ασθενής δεν χρειαστεί νοσηλεία, θα πρέπει να απομονωθεί για να μην μολύνει τους αγαπημένους του. Και η μοναξιά τα Χριστούγεννα, ακόμη και αν κάποιος είναι ασυμπτωματικός, δεν ταλαιπωρείται δηλαδή σωματικά, σημαίνει ψυχική ταλαιπωρία που δεν γίνεται να μην επιδράσει στην κακή ψυχολογία.

Όσο για το πώς να αντιμετωπίσουμε τα αισθήματα μελαγχολίας που ενδεχομένως μας κατακλύζουν τις γιορτινές μέρες, και ιδίως εν μέσω πανδημίας, δείτε το βίντεο που ακολουθεί, οι ειδικοί έχουν να προτείνουν λύσεις.