Το τέλειο αντικειμενικά δεν υπάρχει, ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που το απαιτούν από τον εαυτό τους. Η σκληρή δουλειά είναι πράγματι αξιοθαύμαστη και αξιέπαινη, όμως το να φτάνεις σε σημεία εξάντλησης τόσο ψυχικής όσο και σωματικής, για να πετύχεις το «ιδανικό», αντιλαμβάνεσαι ότι έχει κακό αντίκτυπο για σένα.
Η τελειομανία λοιπόν, είναι στην ουσία η τάση κάποιου να επιδιώκει συνεχώς την τελειότητα και να θέτει εξαιρετικά υψηλά πρότυπα για τον εαυτό του, συχνά σε σημείο που να μην ανέχεται λάθη ή ατέλειες. Οι άνθρωποι με τελειομανία αισθάνονται ότι πρέπει να πετυχαίνουν ή να λειτουργούν στο 100% των δυνατοτήτων τους σε όλα τα επίπεδα και η αποτυχία να επιτύχουν αυτά τα πρότυπα μπορεί να προκαλέσει έντονη απογοήτευση, άγχος ή ακόμη και κατάθλιψη.
Η τελειομανία μπορεί να έχει τις ρίζες της σε διάφορους παράγοντες, όπως:
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση: Η ανάγκη για συνεχή τελειότητα μπορεί να προέρχεται από τη χαμηλή αυτοεκτίμηση και την επιθυμία να αποδείξει κάποιος την αξία του.
- Φόβος αποτυχίας: Η έντονη επιθυμία να αποφευχθεί η αποτυχία και η κριτική μπορεί να οδηγήσει σε τελειομανία.
- Αυστηροί γονείς: Άτομα που μεγάλωσαν με αυστηρούς ή απόντες γονείς μπορεί να αναπτύξουν τελειομανία ως απάντηση σε αυτές τις εμπειρίες.
- Κοινωνικές νόρμες και πρότυπα: Η πίεση από την κοινωνία να είναι κάποια/ος τέλεια/ος μπορεί επίσης να συμβάλει στην ανάπτυξη της τελειομανίας.
Πώς μπορεί η τελειομανία να κάνει κακό στην ζωή σου;
Οι τελειομανείς σκέψεις μπορεί να συνδέονται με άγχος και κατάθλιψη
Αυτός ο τύπος σκέψης μπορεί να περιλαμβάνει την επανάληψη αρνητικών σκέψεων και την καταστροφολογία. Για παράδειγμα, αν λάβεις κάποια αρνητική κριτική για ένα έργο στη δουλειά, το πλήγμα είναι μεγάλο αν είσαι τελειομανής. Το να αισθάνεσαι συνεχώς άσχημα για τον εαυτό σου και τις ικανότητές σου τροφοδοτεί αυτόν τον κύκλο των επαναλαμβανόμενων ή καταθλιπτικών σκέψεων.
Η τελειομανία συνδέεται με διατροφικές διαταραχές
Οι τελειομανείς σκέψεις μπορεί να είναι επιζήμιες για τον τρόπο που βλέπεις το σώμα σου. Για παράδειγμα, τα άτομα που είναι πιο επιρρεπή στην αυτοκριτική έχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διατροφικές διαταραχές. Σε μια μελέτη του American Journal of Psychiatry, οι γυναίκες με νευρική ανορεξία είχαν υψηλότερες βαθμολογίες σε μέτρα τελειομανίας σε σύγκριση με εκείνες που δεν είχαν διατροφικές διαταραχές. Επιπλέον, σε μια μετα-ανάλυση του Journal of Eating Disorders, η τελειομανία συνδέθηκε επίσης με την υπερφαγία.
Μπορεί να οδηγήσει σε αναβλητικότητα
Αν και η τελειομανία σε κάνει να θέλεις να αριστεύεις, ο φόβος της αποτυχίας μπορεί να σε κάνει να αποφεύγεις τις εργασίες. Ειρωνικό και όμως αληθινό! Μπορεί να περιμένεις την τέλεια στιγμή για να κάνεις κάτι και τελικά να μην το κάνεις ποτέ.
Πολλοί που αντιμετωπίζουν τέτοιες σκέψεις προτιμούν να μην ξεκινήσουν μια εργασία παρά να αισθανθούν άβολα που δεν είναι τέλειοι από την αρχή. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε χαμένες προθεσμίες κάτι που είναι το αντίθετο από αυτό που θέλεις να πετύχεις.
Μπορεί να επιβαρύνει τις σχέσεις σου
Αν έχεις μη ρεαλιστικές προσδοκίες για τον εαυτό σου, αυτό μπορεί να επεκταθεί και στους ανθρώπους γύρω σου, όπως οι φίλοι, ο σύντροφός σου ή τα παιδιά σου. Μια έρευνα του Πανεπιστημίου του Οχάιο τον Μάιο του 2024 βρήκε ότι η προσπάθεια να είσαι ο τέλειος γονέας συνδέεται με υψηλότερα επίπεδα άγχους και εξουθένωσης, καθώς και με μεγαλύτερη ένταση στις σχέσεις γονέα-παιδιού.
Πηγή: ladylike.gr