Επικαιρότητα:

Ανατροπή με το «ανάλωση κατά προτίμηση» στα προϊόντα - Τι σημαίνει τελικά

08 Οκτ. 2022 - 05:58 | Χρήσιμες συμβουλές
Ανατροπή με το «ανάλωση κατά προτίμηση» στα προϊόντα - Τι σημαίνει τελικά

Τα τελευταία χρόνια, η ευαισθητοποίηση σε σχέση με την κλιματική κρίση και την ταχύτατη εξάντληση των πεπερασμένων πόρων του πλανήτη μας, έχει φέρει στο προσκήνιο ένα ζήτημα που είναι συνυφασμένο σε μεγάλο βαθμό με την κουλτούρα της ελληνικής κοινωνίας: την σπατάλη τροφίμων και τον τρόπο που αυτή συνδέεται με την ημερομηνία λήξης και τις λοιπές παρεμφερείς σημάνσεις.

Σύμφωνα με σχετική αναφορά που δημοσιεύτηκε στον εκδότη επιστημονικών περιοδικών «MDPI», η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη όσον αφορά στη σπατάλη φαγητού, με τα κατακεφαλήν απόβλητα τροφίμων να φτάνουν τα 142 κιλά ετησίως. Αυτό σημαίνει πως μία μέση οικογένεια κάθε χρόνο πετά στα σκουπίδια περίπου μισό τόνο φαγητού, σε μία περίοδο μάλιστα όπου το κόστος ζωής και ο πληθωρισμός ολοένα και μεγαλώνει.Αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, η σπατάλη τροφίμων παραμένει ένα τεράστιο πρόβλημα, με τα επίσημα στοιχεία να αποκαλύπτουν ότι το ένα τρίτο της συνολικής ποσότητας φαγητού που παράγεται με σκοπό την ανθρώπινη κατανάλωση, καταλήγει στα σκουπίδια (Food Waste).

Φυσικά, όταν σπαταλάμε φαγητό δεν καταλήγει μόνο το εκάστοτε προϊόν στα σκουπίδια, αλλά και όλη η ενέργεια και οι πόροι που καταναλώθηκαν για να παρασκευαστεί και να μετακινηθεί μέχρι και το σπίτι μας.

Εν μέσω μίας τεράστιας ενεργειακής κρίσης, οι ειδικοί προσπαθούν να εντοπίσουν τις αιτίες της σπατάλης αυτής, με τους επιστήμονες πλέον να συνειδητοποιούν πως δεν πρόκειται αποκλειστικά για ζήτημα «ατομικής ευθύνης», αλλά κάτι βαθύτερο και πιο συστημικό.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό ρεπορτάζ του «Oregon Public Broadcasting», ειδικοί θεωρούν ότι καταλυτικός παράγοντας που συμβάλει στην παρούσα κατάσταση δεν είναι παρά μια συγκεκριμένη πρακτική των εταιριών που παράγουν και συσκευάζουν τρόφιμα: οι σημάνσεις που καλούν τους χρήστες να καταναλώσουν ένα προϊόν πριν από μία συγκεκριμένη ημερομηνία.

Ημερομηνία λήξης - Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από: Τι σημαίνουν
Εδώ και δεκαετίες, οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν τις εν λόγω σημάνσεις προκειμένου να επικοινωνήσουν στους καταναλωτές το χρονικό διάστημα κατά το οποίο εκτιμούν ότι το εκάστοτε προϊόν βρίσκεται στο «αποκορύφωμα της φρεσκάδας».

«Σε αντίθεση με τις σημάνσεις που προειδοποιούν σχετικά με την ‘Ημερομηνία λήξης’ (ή ‘Ανάλωση έως’), οι οποίες υπάρχουν στα αναλώσιμα τρόφιμα, όπως είναι το κρέας και τα γαλακτοκομικά, η σήμανση ‘ανάλωση κατά προτίμηση πριν από’ δεν έχει καμία σχέση με την ασφάλεια στα τρόφιμα. Μάλιστα, θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους καταναλωτές να πετάξουν φαγητό το οποίο είναι σε καλή κατάσταση», εξήγησε στο «OPB» η Πάτι Απλ, διευθύντρια του μη κερδοσκοπικού οργανισμού για την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων, «Food Shift».

Όπως τονίζει ο ίδιος, ταμπέλες που μιλούν για «Ημερομηνία λήξης» ή για «Ανάλωση έως» αφορούν την ασφάλεια του τροφίμου και προειδοποιούν τους καταναλωτές σχετικά με τον ενδεχόμενο κίνδυνο δηλητηρίασης.

Εντούτοις, «αν και οι σημάνσεις που αναγράφουν "Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από", δε σημαίνουν ότι το συγκεκριμένο τρόφιμο δεν είναι ασφαλές, θρεπτικό ή νόστιμο, πολλοί είναι εκείνοι που υποθέτουν ότι πρόκειται για την ημερομηνία λήξης του προϊόντος και έτσι το πετούν», επισημαίνει η Απλ.

«Ένα παράδειγμα είναι το γάλα, το οποίο μπορεί να καταναλωθεί με ασφάλεια ακόμα και μία εβδομάδα μετά από την ημερομηνία που αναγράφεται στη συγκεκριμένη σήμανση. Αλλά και οι κονσέρβες είναι ασφαλείς ακόμα και χρόνια μετά την ημερομηνία "ανάλωσης κατά προτίμηση"», τονίζει η Ντάνα Γκάντερς, επικεφαλής της ΜΚΟ «ReFED».
Η χρήση των εν λόγω σημάνσεων δεν είναι υποχρεωτική στα περισσότερα τρόφιμα, καθώς ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δεν έχει θέσει συγκεκριμένες προδιαγραφές που να ορίζουν πώς αποφασίζεται η ημερομηνία πριν από την οποία κατά προτίμηση θα πρέπει να καταναλώσουμε ένα προϊόν. Στην πραγματικότητα, οι κατασκευαστές επιλέγουν αυθαίρετα μία ημερομηνία μέχρι την οποία θεωρούν ότι το τρόφιμο που πωλούν θα έχει την καλύτερη γεύση.

«Ο ίδιος ο FDA προτείνει να παρατηρούμε το τρόφιμο για αλλαγές στο χρώμα, την υφή και τη μυρωδιά, προκειμένου να αποφασίσουμε εάν είναι κατάλληλο για κατανάλωση. Το ανθρώπινο σώμα είναι πλήρως εξοπλισμένο ώστε να αναγνωρίζει σημάδια αποσύνθεσης, που δείχνουν ότι ένα προϊόν δεν είναι πλέον βρώσιμο», προσθέτει η Γκάντερς.

Μάλιστα, η σύγχυση μεγαλώνει όταν η κάθε εταιρία επιλέγει να χρησιμοποιήσει τη δική της παραλλαγή της συγκεκριμένης φράσης, όπως για παράδειγμα «προτεινόμενη ημερομηνία κατανάλωσης» και «προτείνεται να καταναλωθεί εντός x ημερών». Ειδικότερα, πρόσφατη έρευνα από το πανεπιστήμιο του Μέριλαντ έδειξε ότι στα ράφια των σούπερ μάρκετ των ΗΠΑ χρησιμοποιούνται τουλάχιστον 50 διαφορετικές παραλλαγές της συγκεκριμένης σήμανσης που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την έννοια «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από».

Εάν και η προσθήκη των σημάνσεων αυτών έχει αποδειχθεί αρκετά κερδοφόρα για πολλές εταιρίες, το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο που αρκετές αλυσίδες σούπερ μάρκετ στην Ευρώπη -ιδίως στο Ηνωμένο Βασίλειο- έχουν πρόσφατα αφαιρέσει τις σημάνσεις αυτές από τα συσκευασμένα προϊόντα τους.

Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να ανακοινώσει μία σειρά από επικαιροποιήσεις στους τρέχοντες νόμους σχετικά με τις σημάνσεις στα τρόφιμα μέχρι το τέλος του 2022, με την «Washington Post» να μεταδίδει πως οι ιθύνοντες σχεδιάζουν να ξεφορτωθούν τις ταμπέλες που μιλούν για «Ανάλωση κατά προτίμηση πριν από», μια και καλή.

.ieidiseis.